Wie je kiest te zijn, bepaal je zelf

De dag na de verkiezingen stemden wij opnieuw. Ditmaal niet op een politieke partij, maar iets waarvoor we elke dag willen kiezen. Na het uitspreken van onze keuzes werden ideeën samengevoegd en partijen gevormd. Het was de partij van ‘Optimisme’ die het grootste werd. Daar konden partijen als Integriteit, Liefde en Ontspanning prima mee samenwerken.

De dagstart op kantoor begint elke dag met een andere vraag en haakt vaak in op de actualiteit. Het is een manier om te verbinden, de ander te kunnen horen en om elke dag heel even stil te staan bij wat er op dat moment is. Waar je voor kiest is een belangrijke vraag. Niet alleen voor onze deelnemers die een leefstijlverandering aangaan, ook in ons werk en leven thuis is kiezen van elke dag. Wat werkt voor jou en waar zeg je ‘ja’ tegen? Wat werkt niet en laat je gaan?

Ongeacht de omstandigheden
kun jij bepalen wie je wil zijn.
De omgeving kun je niet veranderen,
maar wel hoe jij je ertoe verhoudt.
Kies je voor boosheid, woede
of frustratie. Of kies je voor waarden
die voor jou belangrijk zijn.
In alles zitten fracties verscholen.
En elke fractie heeft
een andere uitkomst.

Zelfs als je erin ervaren bent, is dagelijkse oefening gewenst. Niet voor de momenten waarop het makkelijk is om te kiezen voor je waarden, maar juist voor de momenten waarop het lastiger is. In je omgeving door ziekte of ongeluk en op maatschappelijk niveau bij een crisis of politieke wendingen. Een betere wereld begint daar, bij jou en bij wie jij kiest te zijn.

De vier niveaus van betrokkenheid van Alan Seale hebben mij jaren geleden een enorm inzicht gegeven. Ze geven mij een beeldend houvast. Ik gebruik ze in mijn dagelijks leven en bespreek ze met mijn kinderen. Ze zijn op de achtergrond in mijn werk aanwezig. Ik zet ze actief in bij team- en individuele coaching en dat werkt effectief.

De eerste niveaus 1 en 2 gaan over het Drama en de Situatie. In Drama zijn er verhalen van ’hoe belachelijk iets is’ en ‘hoe ellendig het is dat mij altijd iets wordt aangedaan’. Het gaat om de schuldvraag, wie je als schuldige voor de situatie kunt aanwijzen. Drama geeft voor even een enorme energie om vervolgens vaak futloos en gefrustreerd over te blijven. In drama krijg je anderen snel mee, het verhaal zal echter alleen maar groter worden en de oplossing nergens te bekennen. Helemaal niet constructief dus. Bij het tweede niveau, situatie, wil je zo snel mogelijk naar een oplossing, zodat niemand de fout of het drama meer ziet. Voor even is het misschien weg, maar het komt vaak weer terug, omdat de kern van het probleem niet is aangepakt. Een groot deel van de wereld en dat wat we zien in de media zit daar, met weinig ruimte voor beweging.

Bij niveau 3 sta je stil, bekijk je de situatie van een afstand en zie je wat jouw rol in het geheel is. Je stelt de vraag: Wie kies ik hier te zijn en wat vraagt dat van mij? Om die vraag te beantwoorden is ruimte voor reflectie nodig, op je gevoelens en gedrag. En ook lef, want de situatie en jouw rol erin, dient echt aangekeken te worden. Niet altijd is dat prettig. Aan de andere kant geeft het ruimte, omdat je uit de situatie kunt stappen, afstand kunt nemen en een nieuwe werkelijkheid kunt creëren door een andere keuze te maken, vanuit waarden die voor jou belangrijk zijn. Het is de plek waar transformatie begint.

Hoe groter het drama, hoe groter de kans. Bij niveau 4 staan de vragen ‘Wat is hier werkelijk aan de hand’ en ‘Wat dient hier te gebeuren?’ centraal. Kun je een trend zien, en kun je zien wat er echt nodig is. Deze vragen bieden perspectief dat er veel meer mogelijk dan de situatie lijkt te zijn.

Zit je gevangen in het nieuws of heb je het gevoel dat jou van alles overkomt? Sta dan even stil en ga op onderzoek uit, wat is jouw rol en wie kies je vandaag te zijn en neem vanuit daar je stappen. Wil je bijdragen aan een betere wereld, jouw keuze en daaropvolgende acties zijn cruciaal.

Weet dat je je eerste gedachte niet kunt controleren
Die tweede echter, die heb je zelf in de hand en is te beïnvloeden.
Dat kun je oefenen en trainen en voor je het weet, doe je het vanzelf.