2023 in perspectief

Als je schrijft, blijven herinneringen en herinner je hersenspinsels en lessen als je terugleest. Al jaren schrijf ik aan het einde en elk jaar in een andere vorm, de vorm die dan past. Het einde van het jaar gebruik ik slechts als ankerpunt. Een door de mens gekozen moment, zoals een eindejaar, evenals natuurlijke cycli als de seizoenen, impliceren immers niet per se een overgang van fase in een mensenleven. Niet alleen omdat het toeval zou zijn als de data overeenkomen, maar ook, omdat een fase een periode omvat met een begin, midden en einde.

Dat er een beweging is en dat je in een jaar ergens in een fase bent en onderweg naar een andere is een gegeven. Het is goed om daar af en toe bij stil te staan. Wij veranderen immers allemaal in, door en over de tijd. In dit jaar ben ik veranderd en misschien meer dan eens. Dat wat ik leerde in de jaren ervoor, praktiseerde ik dit jaar. Met vallen en opstaan. En ik koos bewust nog meer voor de richting van zingeving en verbinding.

Jaarlijkse reflectie
Op dat wat was,
op dat wat het bracht
Op dat wat ik geleerd heb.
Momenten glippen figuurlijk
door mijn handen
Ik koester welke mij dierbaar zijn
en ik laat los wat mij
niet meer dient

Er gebeurde veel, genoeg. Genoeg moois, genoeg pijnlijks, met tranen van geluk, en tranen van verdriet. Er was veel dat nieuw was, er was beweging, er werd doorbroken en er werd afscheid genomen. En bij alle momenten of gebeurtenissen die daar bij hoorden probeerde ik stil te staan, in het moment te ervaren, ook als het onaangenaam was. Als je dat doet, dan kun je alles in perspectief plaatsen. Alles gaat voorbij.

Op 1 januari 2023 namen Guy & ik een voornemen: Elke dag 1 foto posten (niet meer, niet minder) van iets wat mooi was van de dag. We gebruikten de hashtag #lā_nani, wat ‘een mooie dag’ betekent in het Hawaïaans. Het deed me met andere ogen kijken, het kleurde mijn 2023. Het maakte me dagelijks dankbaar. Het meest uitdagend was 1 foto te kiezen op de vele dagen dat er veel meer moois was. Ook waren er enkele dagen dat het zoeken was naar dat ene. De ruim 300 foto’s heb ik als verslag van het hele jaar. Foto’s van alledag, op het strand, met of in de zon, van uren in stilte tijdens de DMT, van 2 weken kok op Charme. Foto’s op de waddeneilande en in Maastricht, Groningen, Friesland, Frankrijk, Londen, Haarlem, Zandvoort, Katscherg, Oviedo, Marokko. Foto’s met kleur, grauwe foto’s met een gekleurd verhaal. Symbolische foto’s. kunstfoto’s en soms een foto van een mens. Foto’s die mijn leven kleuren.

Als ik door die foto’s vanaf een afstand naar 2023 kijk, zie ik 3 thema’s.

Verhalen maken mensen
Dat wat jij ziet is niet altijd waar en dat wat jij denkt evenmin. Welk verhaal vertel jij? Is dat waar?
Ik oefende meer dan eens en ik realiseerde me dat ook ik keer op keer verhalen maak. Met plezier, bewust. Onplezierig als het onbewust is en blijkt dat niet alles klopt wat ik denk te zien.

Alles stroomt
Je kunt iets niet maken als het er niet is, je kunt iets niet wegstoppen als het er wel is. Duwen tegen iets wat niet geduwd wil worden, kost energie. Meebewegen met wat er is, levert energie op, het stroomt. Ook als het niet leuk is of iets waarvan je liever niet zou willen dat het er is, dan is meebewegen zinvoller. Het in de ogen kijken, bekijken wat er echt nodig is en wat er van jou gevraagd wordt. En daar dan op acteren.

Ik leerde het jaren geleden in de trainingen van Alan Seale, dit jaar werd ik uitgenodigd er op het hoogste niveau mee te werken. En keer op keer werd ik bevestigd, het werkt echt. Neem de tijd, neem afstand en kijk wat er voor je ligt. Alles is energie en alles stroomt. Je ziet de patronen vaak pas achteraf.

Vier het leven
Waar je ook bent, wie je ook bent, wat er ook gebeurt, het is belangrijk om stil te staan bij momenten die van betekenis zijn, betekenisvol te omlijsten en af te ronden. Het kan om mooie, vrolijke, leuke, kleine en grote gebeurtenissen gaan, maar ook om gebeurtenissen waar rouw en afscheid een plek krijgen.

In 2023 startte ik met de Celebrantenopleiding aan de Universiteit voor Humanistiek om dit belang nog meer ruimte te geven. Vanuit de wetenschap en praktijk belicht ik rituelen en maak ik nieuwe. Ik richt mij specifiek op rituelen in het werk. Een waardevolle opleiding die een steviger fundament legt onder mijn expertise en die mij ook persoonlijk verrijkt. En mij bevestigt om te blijven vieren.

Het was een jaar gevuld met veel. Het was goed, het is goed. Op naar een nieuw jaar met zo veel meer, een jaar waarin ik weer veel van het leven zal vieren.